Bieszczady zajmują najbardziej na południowym-wschodzie wysunięty skrawek Polski. Stanowią one część głównego łuku karpackiego i są pierwszym członem Karpat Wschodnich, zaczynających się od doliny Sanu, Osławy, Osławicy i Laborca. W granicach Polski znajduje się jedynie skrajnie zachodnia ich cześć, czyli Bieszczady Zachodnie przechodzące ku zachodowi w Beskid Niski, natomiast ku wschodowi w Bieszczady Wschodnie. Na szczególną uwagę zasługuje przyroda bieszczadzka.

Bieszczadzki Park Narodowy o powierzchni 290 km2 jest największym polskim górskim parkiem narodowym. Głównym celem Parku Narodowego jest ochrona przyrody i krajobrazu, a więc tego, co stanowi o atrakcyjności turystycznej Bieszczadów.

Stanowi on centralną część pierwszego na świecie trójstronnego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie" utworzonego pod patronatem programu UNESCO-MaB ("Człowiek i Biosfera"). W skład MRB "KW", oprócz Bieszczadzkiego Parku Narodowego wchodzą po stronie polskiej Park Krajobrazowy Doliny Sanu i Ciśniańsko-Wetliński PK. Na Ukrainie - Użański Park Narodowy l Nadsański Park Krajobrazowy oraz na Słowacji - Park Narodowy "Połoniny". Obszar Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery wynosi obecnie 2 132 km2, co stanowi o jego znaczeniu dla ochrony przyrody tej części Europy. Bieszczadzki Park Narodowy został wyróżniony Dyplomem Europejskim przyznawanym przez Radę Europy za najcenniejsze zasoby przyrodnicze i prawidłowe nimi zarządzanie. Jest to jedyny obszar w Europie, gdzie przyroda zastąpiła gospodarkę człowieka. Po 1947r. Bieszczady, wcześniej przeludnione, przez wiele lat pozostawały niezamieszkałe. Nawet obecnie - przy gęstości zaludnienia od 0,6 do 20 mieszkańców na km2 wpływ gospodarki człowieka na przyrodę jest nieznaczny, Lesistość Bieszczadów wynosi około 80%, co stanowi o ich atrakcyjności, a zarazem jest to jeden z największych w Europie kompleksów pierwotnych i naturalnych drzewostanów bukowych.

Bieszczadzki Park Narodowy jest jedynym Parkiem w Polsce, chroniącym jednocześnie wszystkie krajowe duże ssaki i drapieżniki włącznie z niedźwiedziem brunatnym, wilkiem, rysiem i żbikiem. Powiodła się również reintrodukcja występujących tu wcześniej bobrów i żubrów. Park stanowi także ostoję dla rzadkich gatunków ptaków, w tym orła przedniego i puchacza. Najbardziej charakterystyczną cechą krajobrazu Parku są unikalne w skali Polski, długie pasma górskich łąk położonych ponad górną granicą lasu, zwane połoninami. Z uwagi na położenie geograficzne w Parku występują zarówno zachodnio jak i wschodniokarpackie zbiorowiska roślinne i gatunki, w tym wiele chronionych i zagrożonych.

Spośród 230 gatunków kręgowców, w parku można spotkać takie zwierzęta jak:
• jeleń
• żubr
• ryś
• żmija
• żbik
• sarna
• dzik
• niedźwiedź brunatny
• wilk
• orzeł przedni
• orlik krzykliwy
• puchacz
• puszczyk uralski
• wąż Eskulapa

Poza kręgowcami jest też dużo wyjątkowych pierścienic, owadów i pajęczaków.

Roślinność stanowi ok. 780 gatunków roślin naczyniowych, 250 gatunków mchów, 500 gatunków porostów i 1000 gatunków grzybów. Około 30 to endemiczne gatunki wschodniokarpackie, np. tojad wschodniokarpacki i tauryjski, goździk kartuzek, goździk skalny, lepnica karpacka, pszeniec biały. W Bieszczadach występują rośliny i zwierzęta niespotykane w innych częściach naszego kraju, zwłaszcza takie, które lubią ciepło, np. największy europejski wąż Eskulapa. Dobrze zachowane pierwotne lasy bukowe stanowią prawdziwy raj dla zwierząt.

Najwyższe partie Bieszczadów stanowią niezwykle atrakcyjne pod względem turystycznym obszary, w szczególności dla wędrówek pieszych i konnych. Istniejąca na terenie Parku sieć pieszych szlaków turystycznych o długości przeszło 130 km stwarza znakomite warunki do bliskiego kontaktu z przyrodą w trakcie ich zwiedzania.

Jeżdżąc w Bieszczady zatrzymuję się zawsze w Ustrzykach Dolnych bądź w Ustrzykach Górnych. Ustrzyki Dolne są większą miejscowością, więc dla osób ceniących sobie podczas wakacji ciszę i spokój – polecam Ustrzyki Górne.

Ustrzyki Dolne jest to miasto nad rzeką Strwiąż, do niedawna stolica powiatu, duży ośrodek usługowy i gospodarczy dla wschodniej części regionu bieszczadzkiego. Centrum ruchu turystycznego i sportów zimowych. W 1993 r. w okolicach Ustrzyk Dolnych wyznakowano kilka szlaków spacerowych.

Szlaki spacerowe
• – ze stacji PKP, przez szczyty Kiń i Orlik do Jasienia
• – z Rynku, przez szczyt Małego Króla, źródła Strwiąża, Kamienną Lawortę do Rynku
• – ze stacji PKP, przez szczyt Gromadzyń, sanktuarium w Jasieniu do stacji PKP
• – ze szczytu Małego Króla na szczyt Kamiennej Laworty
• – z Rynku na cmentarz żydowski Szlaki piesze
• – niebieski szlak turystyczny Biała - Grybów

Szlaki drogowe
• Szlak architektury drewnianej – trasa III i trasa III A Ustrzyki Górne – wieś w Polsce położona nad potokiem Wołosatym w Bieszczadach, w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska w pobliżu skrzyżowania dróg wojewódzkich nr 896 i 897. Wieś jest siedzibą sołectwa Ustrzyki Górne w którego skład wchodzi również miejscowość Wołosate. W miejscu znajduje się rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Świętej Anny (1985). Ustrzyki Górne stanowią dobrą bazę dla turystyki pieszej. Zimą oferują dobre warunki narciarskie. W okolicy znajdują najwyższe szczyty polskich Bieszczadów: Połonina Caryńska (1297 m), Wielka Rawka (1304 m) oraz Tarnica (1346 m). W centrum Bieszczadzkiego Parku Narodowego znajduje się wyciąg orczykowy, którego właścicielem jest Hotel Górski.

Szlaki turystyczne:
• (końcowy fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego): Połonina Wetlińska – Brzegi Górne – Połonina Caryńska – Ustrzyki Górne – Szeroki Wierch – Halicz – Rozsypaniec – Wołosate.

Będąc w Bieszczadach nie można nie zobaczyć zalewu i zapory w Solinie. Stanowi on naprawdę piękne widoki.

Zbiornik Soliński (tzw. Jezioro Solińskie) – zbiornik zaporowy (zbiornik retencyjny) położony w województwie podkarpackim w pobliżu miejscowości Solina. Pozostałości dawnej wsi Solina znajdują się na dnie obecnego zbiornika. Został on utworzony w 1968 roku poprzez spiętrzenie wód Sanu i Solinki przez zaporę, która ma 81,8 m wysokości (najwyższa w Polsce) i 664 m długości. Zbiornik ma powierzchnię ok. 22 km² i największą w Polsce pojemność (472 mln m³). Maksymalna głębokość zbiornika to 60 m przy zaporze. Poniżej zapory znajduje się elektrownia wodna o mocy 200 MW. W wodach tego zbiornika występuje duża rozmaitość gatunków ryb, głównie sandacze oraz okonie, ale również duże okazy boleni, leszczy i płoci. Na całym zbiorniku obowiązuje strefa ciszy (zakaz używania silników spalinowych). Jego szczególną cechą (w porównaniu z akwenami nizinnymi) spowodowaną wpływem wysokich brzegów jest zmienność i nieprzewidywalność wiatrów. Zbiornik ma bardzo rozwiniętą linię brzegową (ok. 166 km przy średnim stanie wody), z licznie występującymi zatoczkami – ujściami strumieni. Większość nadających się do cumowania miejsc jest jednak błotnista (ze względu na wahania lustra wody) lub kamienista. Poza okolicami Polańczyka na jeziorze znajduje się tylko kilka dostępnych przystani o bardzo ograniczonej infrastrukturze. Zbiornik Soliński (nazywany również Jeziorem Solińskim) jest jednak dość popularny wśród żeglarzy i kajakarzy, ze względu na walory krajobrazowe i mniej "skomercjalizowany" charakter niż np. Kraina Wielkich Jezior Mazurskich.

Zalew soliński jest największym w Polsce sztucznym zbiornikiem wodnym retencyjno-energetycznym. Powstał jako odpowiedź na potrzebę ochrony doliny Sanu przed powodziami. Jego utworzenie, podobnie jak wysiedlenia ludności w latach 1945-47, zdecydowało o współczesnym obliczu Bieszczadów i zapoczątkowało pisanie niemal od początku historii tego regionu. Pomysł budowy zrodził się już w okresie międzywojennym, a twórcą koncepcji zbiornika wodnego na Sanie w Solinie, jak również w Myczkowcach, był prof. Karol Pomianowski, jeden z najwybitniejszych w owym czasie hydroenergetyków i hydrologów w Polsce.

Tak więc jeszcze raz zachęcam wszystkich do odwiedzenia Bieszczad!!! Naprawdę warto!!!

Tekst i zdjęcia: Małgorzata Marek

Poniżej Bieszczady w obiektywie Małgorzaty Marek

Komentarze (2)