Różne metody antykoncepcji mają jeden i ten sam cel – zapobieganie niepożądanej ciąży przez niedopuszczenie do zapłodnienia komórki jajowej lub uniemożliwienie jej zagnieżdżenia się. Pod kątem doboru właściwej metody dla siebie, ważne są nie tylko preferencje, ale także stan zdrowia. Istotnym kryterium wyboru jest oczywiście także skuteczność poszczególnych metod, którą określa się za pomocą wskaźnika Pearla.
Co brać pod uwagę, wybierając metodę antykoncepcji?
Metod antykoncepcji jest naprawdę dużo, dlatego odpowiednią dla siebie dobiera się pod kątem różnych kwestii, w tym także preferencji co do sposobu stosowania. Dostępność właściwie wszystkich możliwych metod jest duża, zwłaszcza że wiele niezbędnych środków można dziś zamówić przez internet. Antykoncepcja online umożliwia przede wszystkim uniknięcie konieczności częstych wizyt u ginekologa w celu wystawienia recepty.
Kwestie, które warto wziąć pod uwagę przy wyborze metody antykoncepcji to przede wszystkim:
- skuteczność konkretnych metod;
- łatwość ich stosowania;
- możliwe skutki uboczne takie jak zaburzenia apetytu czy wahania nastroju;
- zakres ochrony – niektóre metody chronią nie tylko przed zapłodnieniem, a także i chorobami przenoszonymi drogą płciową;
- własny stan zdrowia i ewentualne zaburzenia hormonalne, najlepiej skonsultowane z ginekologiem.
Rodzaje antykoncepcji – barierowa, hormonalna, naturalna i awaryjna
Antykoncepcja barierowa, nazywana również mechaniczną, to określenie odnoszące się przede wszystkim do prezerwatyw. Nie zawierają one żadnych hormonów ani innych składników aktywnych. Ich ochrona przed zapłodnieniem to ograniczenie mechaniczne, dosłowna bariera, która dodatkowo zabezpiecza przed przekazywaniem chorób wenerycznych. Co ważne, dla ich prawidłowego działania konieczne jest poprawne założenie – zwykły brak wprawy może przełożyć się na zmniejszenie skuteczności.
Antykoncepcja hormonalna to głównie tabletki, plastry, zastrzyki domięśniowe, wkładki wewnątrzmaciczne, krążki dopochwowe i implanty podskórne. W tej metodzie najważniejsze są hormony uwalniane do organizmu, które hamują owulację i nie dopuszczają do zapłodnienia. Ich skuteczność jest bardzo wysoka, jednak wymaga regularnego stosowania. Ta metoda może nieść ze sobą pewne skutki uboczne jak na przykład wahania nastroju czy zmianę tempa przemiany materii w organizmie.
Naturalne metody antykoncepcji nie wymagają użycia żadnych środków. Najpopularniejszą metodą z tej kategorii jest tak zwany kalendarzyk małżeński, który polega na kontroli cyklu, prognozowania terminu dni płodnych i unikania zbliżeń w tym czasie. Inną naturalną alternatywą jest mierzenie temperatury własnego ciała i przewidywanie płodności na jej podstawie. Warto jednak wiedzieć, że metody naturalne wykazują się dość niską skutecznością zapobiegania ciąży.
Poza wymienionymi metodami istnieje także antykoncepcja awaryjna, która powinna być stosowana wyłącznie w koniecznych sytuacjach. Mowa między innymi o tabletce hormonalnej przyjmowanej po stosunku, po którym mogło dość do zapłodnienia. Im szybciej przyjmie się taki środek, tym wyższa skuteczność jego działania. Ze względu na dużą ilość zawartych w nim hormonów nie należy przyjmować go zbyt często.
Skuteczność metod antykoncepcji – wskaźnik Pearla
Do określania skuteczności różnych metod antykoncepcyjnych używa się wskaźnika Pearla. Określa on liczbę niepożądanych ciąż u 100 kobiet, które przez pełny rok używały wyłącznie jednej wskazanej metody. Im wskaźnik jest niższy, tym wyższa jest skuteczność konkretnej metody antykoncepcji.
Skuteczność antykoncepcji w dużej mierze zależy nie tylko od wybranej metody, ale także poprawności jej stosowania. Pominięta tabletka hormonalna, zastrzyk przyjęty o kilka dni za późno, czy nawet niewłaściwie dobrany rozmiar prezerwatywy – wszystko to może osłabiać efektywność antykoncepcji. To dlatego we wskaźniku Pearla określa się dwie wartości – jedna odnosząca się do ilości niepożądanych ciąż przy właściwym stosowaniu i druga przy niepełnym przestrzeganiu zaleceń.
Najwyższą skutecznością cieszą się hormonalne metody antykoncepcji takie jak tabletki lub plastry. Zależnie od ich rodzaju, wskaźnik Pearla przy właściwym stosowaniu waha się między 0,01 a 0,2. To bardzo niewielka wartość, która w przypadku niepełnego przestrzegania zaleceń wzrasta do 2,5. [1]
Dla porównania jedna z najczęściej stosowanych metod, czyli prezerwatywy męskie, może poszczycić się wartością wynoszącą dokładnie 3 we wskaźniku Pearla. W tym przypadku jednak różnica przy pomyłkach związanych z niewłaściwym stosowaniem jest znacznie większa – wskaźnik rośnie wówczas aż do 14.
Dlaczego naturalne metody antykoncepcji nie są polecane? Przede wszystkim dlatego, że wartość wskaźnika Pearla dla popularnej metody kalendarzyka małżeńskiego zależnie od poprawności stosowania waha się między 14 a 50. Jeśli więc wziąć pod uwagę możliwe pomyłki, przez rok stosowania aż połowa wybierających tę metodę kobiet może zajść w ciążę!
Źródła: