Październik jest miesiącem świadomości raka piersi. W tym miesiącu specjaliści zwracają szczególną uwagę na profilaktykę, diagnostykę oraz nowoczesne leczenie tego typu nowotworów. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet w Polsce. Stanowi około 23 proc. wszystkich zachorowań na nowotwory i jest odpowiedzialny za około 14 proc. zgonów z powodu guzów złośliwych u kobiet. Niestety, śmiertelność na to schorzenie w naszym kraju z roku na rok zwiększa się. Tymczasem jak mówi dr hab. n. med. Paweł Basta - specjalista ginekologii onkologicznej SCM clinic - rak piersi wykryty we wczesnym stadium może być całkowicie uleczalny.
Czynniki ryzyka rozwoju tej choroby są złożone, Duży wpływ ma stan hormonalny organizmu kobiety. Częstość występowania raka piersi wzrasta również z wiekiem. Ryzyko zachorowania na raka sutka znacząco zwiększa mutacja genu BRCA1 lub genu BRCA2. Specjaliści alarmują, że każda kobieta powinna podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze!
Do podstawowych metod profilaktyki pierwotnej zaliczamy zmianę trybu życia. Wyniki badań wskazują na związek między wzrostem ryzyka zachorowania na raka piersi, a nadmiernym spożywaniem tłuszczu, alkoholu oraz nadwagą. Zwiększają one poziom estrogenów, który przyczynia się do zachorowania na raka piersi. Ciąża oraz karmienie piersią są uważane z kolei za czynniki, które zmniejszają to ryzyko. Istnieje również rodzaj profilaktyki farmakologicznej. Uważa się, że tamoksyfen zmniejsza ryzyko raka piersi, ponieważ substancja hamuje działanie estrogenów i podział komórek nowotworowych.
Dr hab. n. med. Paweł Basta - specjalista ginekologii onkologicznej z krakowskiej SCM clinic podkreśla jednak, że decydujące znaczenie w przypadku raka piersi ma profilaktyka wtórna, która polega na wczesnym wykrywaniu choroby w fazie przedklinicznej. Wdrożenie bowiem odpowiedniego leczenia w takim momencie, pozwala na całkowite wyleczenie! - Aby wykryć wczesne stadium nowotworu należy przeprowadzać częste, regularne i precyzyjne badania. Każda kobieta od 20 roku życia powinna samodzielne i regularnie badać swoje piersi. Badanie najlepiej wykonać pierwszego dnia po zakończeniu miesiączki, zaś Panie po menopauzie powinny badać swoje piersi raz w miesiącu, w konkretnym dniu. Bardzo ważne jest również wykonywanie specjalistycznych badań diagnostycznych, takich jak mammografia i badanie USG, a także markery nowotworowe. Nie są one w stanie zapobiec rozwojowi raka, ale mogą go bardzo wcześnie wykryć. Kobiety w wieku 20-30 lat powinny wykonywać badanie USG piersi co najmniej co 2 lata, a potem raz do roku, o ile lekarz nie zaleci inaczej, a po 35 roku życia na zmianę z mammografią. Najlepiej, żeby takie badania wykonywał ginekolog bądź chirurg doświadczony w diagnostyce onkologicznej.– tłumaczy ginekolog.
Na raka piersi narażone są szczególnie kobiety obciążone genetycznie. Jeżeli pacjentka znajduje się w grupie ryzyka, powinna przeprowadzać kontrole co pół roku oraz regularnie wykonywać samobadanie.
Zawsze należy zgłosić się do lekarza ginekologa, gdy zauważamy niepokojące objawy np. zaciągnięcia brodawki lub skóry na piersi, asymetrię piersi, pojawienie się wydzieliny z brodawki sutkowej (surowiczej lub surowiczo-krwistej), zaczerwienienie, opuchnięcie piersi, wyczuwalne guzki i stwardnienia, ból piersi, zmienione zabarwienie brodawki lub jej owrzodzenie, lub zmianę koloru samej skóry na piersi, gdy jest obrzęknięta i „pomarańczowa”.
Guzek wykryty w odpowiednim momencie można bardzo łatwo usunąć, ratując zdrowie i zachowując przy tym bardzo dobry efekt estetyczny. Jeżeli pacjentka zaniedba regularne badania, nowotwór może się znacznie rozwinąć. Wtedy rokowania są gorsze a wycięcie lokalne guza, oszczędzające pierś nie zawsze jest możliwe i konieczne są bardziej rozległe mastektomie, które wiążą się z większym dyskomfortem psychicznym i fizycznym dla kobiety.
- Oczywiście wykonuje się mastektomie podskórne, a nawet po radykalnych można wykonać rekonstrukcję piersi – wyjaśnia dr n. med. Rafał Pabiańczyk chirurg plastyczny, wykonujący tego typu zabiegi.. – W samym Krakowie miesięcznie wykonuje się ponad 100 mastektomii! Aż tyle kobiet traci pierś zaledwie w jednym mieście. A jest to jedynie ułamek procentowy pacjentek, które nie są jeszcze zdiagnozowane. Dlatego tak ważne są profilaktyczne badania onkologiczne – dodaje specjalista SCM clinic.
Niektóre kobiety obciążone genetycznie mogą uważać, że lepiej poddać się mastektomii redukującej ryzyko zachorowania na raka piersi (Risk-Reducing Mastectomy) niż martwić się i co chwilę się badać. Od 2019 roku profilaktyczna mastektomia wraz z odtworzeniem piersi jest świadczeniem gwarantowanym przez NFZ dla pacjentek z grup wysokiego i bardzo wysokiego ryzyka zachorowania na tego typu nowotwór. Głównym wskazaniem do poddania się zabiegowi usuwania piersi zmniejszającemu ryzyko zachorowania na nowotwór piersi są stwierdzone mutacje genowe o wysokiej penetracji (geny BRCA1 i BRCA2). Szacuje się, że ryzyko wystąpienia raka piersi u nosicielek mutacji genu BRCA1 sięga 56-80 proc. W największym stopniu do zabiegu kwalifikują się kobiety, u których stwierdzono obciążenie genetyczne oraz rodzinne. Zabieg można rozważyć również w przypadku, gdy wykluczono mutacje, ale stwierdzono jedynie istotne obciążenie rodzinne. Operacje refundowane przez NFZ przysługują kobietom, które miały dwa zachorowania wśród krewnych pierwszego i drugiego stopnia przed 50 rokiem życia albo trzy przypadki raka piersi lub jajnika w dowolnym wieku w rodzinie.
Gdy występują tego typu czynniki można rozważać wykonanie profilaktycznej amputacji piersi. Nie są to jednak bezwzględne wskazania. Dr hab. n. med. Paweł Basta podkreśla jednak, że choć tego typu zabiegi usuwania piersi pozwalają znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu (nawet o 90-95 proc.), to nigdy nie zagwarantują, że rak na pewno się nie rozwinie! Kobieta po tego typu zabiegu nadal powinna regularnie się badać! Decyzja o poddaniu się profilaktycznej mastektomii jest bardzo trudna i powinna być podjęta świadomie przez kobietę i bez żadnych nacisków. - Pamiętajmy, że decyzja może wiązać się z pogorszeniem jakości życia oraz ryzykiem powikłań po tak poważnych operacjach. Lekarz powinien przedstawić, jakie ryzyko niesie za sobą niepodejmowanie żadnych działań oraz jakie są różne możliwości prewencji, czyli zapobiegania zachorowaniu na raka piersi – tłumaczy onkolog SU i SCM clinic.
.jpg)
.png)
